Γ. Ράλλης, 50 χρόνια πολιτικής ιστορίας

Οταν, πριν από λίγους μήνες, προετοιμαζόταν η έκδοση του δωδεκάτομου έργου «Κωνσταντίνος Καραμανλής - Αρχείο - Γεγονότα και κείμενα» από την «Κ», παράλληλα με τη σειρά «Ντοκουμέντα Κωνσταντίνος Καραμανλής - Χτίζοντας την Ελλάδα» από τον ΣΚΑΪ 100,3, μία επιλογή ήταν θεμελιώδης και αυτονόητη: η παράκληση προς τον Γεώργιο Ράλλη να συνδράμει όσο περισσότερο μπορούσε το πολύπλοκο κοινό αυτό εγχείρημα.

Ο Γεώργιος Ι. Ράλλης δεν υπήρξε απλώς διάδοχος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην πρωθυπουργία το 1980, αλλά πολύ περισσότερα και για πολλές, ξεχασμένες σήμερα, δεκαετίες: πιστεύοντας ότι ο Καραμανλής ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να κερδίσει τις εκλογές και να θέσει τη χώρα σε μια τροχιά σταθερής αναπτυξιακής πορείας, ο Ράλλης, αντί να προσπαθήσει να επιβάλει τον εαυτό του, πρότεινε στον βασιλιά Παύλο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή για πρωθυπουργό το 1955, όταν ασθένησε βαριά ο στρατάρχης Παπάγος (ο Ράλλης ήταν ανώτερος ιεραρχικά από τον Καραμανλή ως υπουργός Προεδρίας και ήταν πάρα πολύ κοντά τόσο στον Παπάγο, όσο και στον βασιλιά), αλλά υπήρξε και διάδοχος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο υπουργείο Δημοσίων Εργων, όταν ο τελευταίος έγινε πρωθυπουργός.

Ο Γεώργιος Ράλλης ήταν ο άνθρωπος που κατέστειλε τις αντιδράσεις που υποκίνησαν οι «θιγόμενοι» από την επιλογή Καραμανλή στην κοινοβουλευτική ομάδα του Εθνικού Συναγερμού, αλλά ήταν και ο μοναδικός άνθρωπος που είχε δίπλα του ο Καραμανλής την ημέρα που έκανε το εξαιρετικά τολμηρό άλμα της ίδρυσης της ΕΡΕ. Ο Γεώργιος Ράλλης ήταν δίπλα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και όταν, το 1974, έπειτα από έντεκα χρόνια, επέστρεφε για πρώτη φορά στο παλιό του γραφείο, το γραφείο του πρωθυπουργού στη Βουλή.

Ηταν λοιπόν φυσικό, ότι η ανταπόκριση του Γεωργίου Ράλλη στην προετοιμασία εκείνου του εγχειρήματος ήταν κάτι παραπάνω από θερμή. Ετσι, ένα πρωί, στο διαμέρισμά του στο Κολωνάκι, ξεκίνησε μια σειρά από συναντήσεις για ηχογράφηση και μαγνητοσκόπηση των διηγήσεών του. Σε αυτές συγκεντρώθηκαν αρκετές ώρες υλικού, που διατρέχει το σύνολο του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, από το 1950, όταν ο Γεώργιος Ράλλης εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής. Δυστυχώς, ο χρόνος, ξαφνικά, μας πρόλαβε. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες σχεδιάζαμε να επεκτείνουμε αυτή τη μαρτυρία και στα προηγούμενα χρόνια, κυρίως στην περίοδο του αλβανικού έπους -ο Γεώργιος Ράλλης ήταν ένας από τους ήρωες της Αλβανίας, καθώς πολέμησε σκληρά σ' εκείνα τα βουνά για την ελευθερία της Ελλάδας.

Αυτή η μαρτυρία του Γεωργίου Ράλλη στον ΣΚΑΪ 100,3, αν και είχε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στο επίκεντρό της, επεκτάθηκε αυτονόητα και στη δική του προσωπική πορεία καθώς και σε ευρύτερα πεδία και, έτσι, είναι πλέον η τελευταία και ίσως η μοναδική σε αυτό το θεματικό εύρος και με αυτήν την έκταση, με ήχο και εικόνα, καταγεγραμμένη μαρτυρία του. Από αυτήν τη μαρτυρία προέρχονται και τα αποσπάσματα που ακολούθως δημοσιεύει σήμερα η «Κ». Ας επιτραπεί εδώ να σημειωθεί ότι η συζήτηση με τον Γεώργιο Ράλλη ήταν μια μοναδική, αναζωογονητική εμπειρία: με πλήρη ενέργεια, χιούμορ, ακρίβεια, αντικειμενικότητα και ευθύνη -πάνω απ' όλα με διαρκή την αγωνία για το καλό του τόπου, ο Γεώργιος Ράλλης δεν απέκρουσε και τις πιο δύσκολες ερωτήσεις, όπως αυτές για τη δολοφονία Λαμπράκη ή τις εκλογές του 1961, αλλά απάντησε με εξαιρετικά ισχυρά επιχειρήματα σ' αυτές.

Για το ποιος ήταν αυτός ο Γεώργιος Ράλλης, αξίζει να αναφερθεί εδώ ένα «παραπολιτικό» περιστατικό. Στις ημέρες αυτών των ηχογραφήσεων, ένα πρόβλημα ήταν το πού θα σταθμεύει το αυτοκίνητο με τα μηχανήματα για να ξεφορτωθούν και να ανεβούν στο σπίτι του πρώην πρωθυπουργού. Χρειαζόταν «επιτελικό σχέδιο» γι' αυτό. Ενα πρωί, ο μοναδικός και όχι επί 24ώρου βάσεως φρουρός του σπιτιού, μας είπε: «Μα έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Εσάς μπορεί να σας ακούσει. Δεν του λέτε να ζητήσει να μας βάλουν πινακίδες για μια θέση πάρκινγκ, γιατί ούτε να το ακούσει»…

Αλλωστε, όπως μεταφέρει ο Βασίλης Βασιλάτος, στενότατος συνεργάτης του Γεωργίου Ράλλη στα μεταπολιτευτικά χρόνια, ένας Γερμανός επικοινωνιολόγος, που επιστρατεύθηκε από την κυβέρνηση στις εκλογές του 1981, έδωσε στους εντολείς του την πιο συγκλονιστική ανάλυση της Ελλάδας των τελευταίων τριάντα χρόνων: «Μα πώς φαντάζεστε ότι ένας τίμιος άνθρωπος θα μπορούσε ποτέ να νικήσει έναν προφήτη; Τον προφήτη κανείς ποτέ δεν τον ρωτάει μετά τι απέγιναν οι προφητείες του. Ομως, ένας τίμιος άνθρωπος, είναι κάτι διαφορετικό»…

kathimeriniGR